• https://www.facebook.com/gizmovet/?ref=pages_you_manage
  • https://www.instagram.com/?hl=tr


     Gine-Pig nedir?

Gine domuzu ya da kobay olarak da bilinen kemirgen bir hayvandır. İşitme, koku ve dokunma duyuları iyi gelişmiştir.

Türleri: Gine-piglerin farklı renk ve tüy uzunluğuna sahip pek çok ırkı bulunmaktadır. Genel olarak uzun tüylü ve kısa tüylü olarak sınıflandırılmaktadırlar. Bir de tüysüz Gine-pig (skinny guinea pig) vardır. Gine-pigler laboratuvar hayvanı olarak kullanılmaktadırlar ancak tüysüz olanı dışındakiler laboratuvar üretimi (genetiği değiştirilmiş) değildir.

                                       











Yavruluk Dönemi:
Gine-pigler doğduklarında tüylüdürler, gözleri ve kulakları açıktır. Doğduklarında annelerini emmeye başlasalar da ilk haftadan itibaren annelerinin diyetine ilgi göstereceklerdir. Yavru gine-pigler 3-4 hafta boyunca annelerini emerler. Burada dikkat edilmesi gereken erkek gine-pig yavruların erken ergenliğe gelme durumudur. Bu nedenle erkek yavrular 3 hafta annesini emdikten sonra 4. hafta içinde anneden ayrılmalıdırlar.

Yavrulara ilk hafta dokunulmaması önerilmektedir. Ancak sosyalleşebilmeleri ve sizin dokunuşlarınıza alışabilmeleri için 2. haftadan itibaren elinize almaya başlayabilirsiniz. Uyudukları ya da annelerini emdikleri sırada onları almaya çalışmayın. Hem anneyi hem de yavruları korkutursunuz.

Yetişkinlik Dönemi: Gine-pigler 6 aylıktan 5 yaşına kadar yetişkin kabul edilirler.



Yaşlılık Dönemi: Ortalama ömürleri 8-10 yıl olan gine-piglerin yaşlılık dönemi 5 yaşından sonra başlar. Yaşlılıkla beraber bazı besin desteklerini almaları ve sağlık kontrollerinin yapılması önemlidir. Bu dönemi sağlıklı ve sıkıntısız geçirmeleri için senede bir veteriner hekimine kontrol ettirmeniz faydalı olacaktır.




Üreme Dönemi: Ergenlik yaşları 4 haftalık oldukları zamandır ancak bu dönemde çiftleştirilmeleri önerilmez. Bu nedenle erkek yavruların farklı bir kafese alınması önerilmektedir. Gine-piglerde gebelik ve doğum sıkıntılı geçmektedir. Bu nedenle erkeklerin 6 aylık, dişilerin 4 aylıktan itibaren çiftleştirilmesi sağlıklı olacaktır. Normal doğum yapabilmesi için dişiler en geç 8 aylık olduklarında çiftleştirilmelidirler. Bu yaştan sonra kalça kemiklerinin eklemlerinde sertleşme olduğundan normal doğum ihtimali düşer, sezaryen yapılmak zorunda kalınabilir. Ortalama gebelik süreleri 59-72 gün arasıdır. Yavru sayısı 2 ila 6 arasında olmaktadır. Dişinin doğumu başladığında erkek kafesten alınmalıdır, yavrulara zarar verebilir.




Beslenmeleri Nasıl Olmalı?

Gine-pigler otçuldurlar; kuru ot, sebze, meyve ve onlara özel hazır mamalar ile besleyebilirsiniz. Diyetlerinin %60’ının kuru ot ve hazır mama, %25’inin sebze, %15’inin ise meyve olması önerilmektedir.

                  









Kendi C vitaminini üretemediklerinden dışarıdan almak zorundadırlar. Diyetlerine günlük düzenli olarak sebze (yeşil köy biberi, ıspanak, maydonoz, brokoli vb) eklediğimizde bu ihtiyaçlarını karşılayabilirler. Sebze olarak sürekli ve bol miktarda marul vermeniz önerilmez; hem besin değeri düşüktür hem de çok fazla su içeriği nedeniyle ishale neden olabilir.


      











Sağlıkları açısından günlük olarak özel suluklar içerisinde taze, temiz su verilmesi de önemlidir.

Annesiz gine-piglerin beslenmesi için onlara özel süt tozları (ya da bulunamazsa kedi süt tozları) kullanılabilir. İlk birkaç gün saat başı, sonrasında 2 saatte bir 1-3 ml vermek yeterli olacaktır. İlk haftadan sonra kuru yonca verilerek yavaş yavaş hazır mamalara geçilmeye başlanır. Büyüme döneminde özellikle C vitamini ve kalsiyuma ihtiyaç duyacaklarından veteriner hekiminin önereceği destekleri de almaları gerekir.

Bakımlarında Dikkat Edilecekler

Kafes ya da çitlerle onlara bir yaşam alanı oluşturabilirsiniz. Kafes boyutları; mama kabı, suluk, tuvalet kabı, saklanma alanı ve oyuncaklar koyulduktan sonra içerisinde rahatlıkla gezinebileceği, egzersiz yapabileceği ölçülerde olmalıdır.


                   














Kafes altlığı olarak saman kullanabilirsiniz. Ancak sevimli dostunuz sürekli hapşırmaya başlarsa saman alerjisi olma ihtimali nedeniyle başka bir altlık (örn. havlu) kullanmayı düşünmelisiniz. Altlık olarak topaklaşan kedi kumları gine-piginiz için uygun olmayacaktır. Bu kumları yerse sindirim sisteminde tıkanıklıklara yol açabilir.

Uygun sıcaklık aralığı 18-23 C arasıdır. 29 C’nin üzerindeki sıcaklıklarda sıcak çarpması şekillenir. Bu nedenle sıcak ortamlarda tutmamalı, direk güneş altına koymaktan kaçınılmalıdır.

Banyo ihtiyacı; yaz aylarında ayda bir, kış aylarında iki ayda bir yıkanmaları yeterlidir. Kafesleri düzenli temizleniyor, tüylerde kir ve yapışma yoksa sık yıkamanıza da gerek yok demektir. Duru su ile yıkamanız yeterlidir. Ancak çok kirli ise onlara özel bir şampuan ya da kokusuz sabunlar kullanabilirsiniz.

Tüy bakımı; mümkünse günaşırı tüylerini onlara özel fırçalarla tarayın. Kısa tüylülerde haftada bir, uzun tüylülerde haftada 2-3 kez taramanız hem tüy dökümünü azaltacak hem de deri-tüy bakımı sağlayacaktır.


Tırnak bakımı; kafes içerisine taş koymak her zaman yeterli olmamaktadır. Ayda bir düzenli olarak uzayan tırnakların kesilmesi gerekir.




Hamsterların aksine gündüz hareketlidirler ve geceleri uyurlar. Gün içerisinde onlarla vakit geçirmeniz ve ilgilenmeniz, kafes dışına çıkarmanız onları mutlu edecektir. Kafes içerisinde onlara çeşitli oyuncaklar da (ahşap köprü, tünel, top, salıncak gibi) verebilirsiniz. Bu arada egzersiz topları ve tekerleklerinin gine-piglere uygun olmadığını unutmayın.



Hastalıkları     

Çok hassas oldukları için hastalanmalarını önlemek önemlidir. Doğru besleme, bakım, uygun kafes, düzenli temizlik ve stressiz ortam sağlıkları açısından gereklidir.

Skorbüt Hastalığı: C vitamini eksikliğine bağlı olarak halsizlik, depresyon, dokunulduğunda ağrı tepkisi, eklemlerde şişlik, deri altı dokularda morluklar, iyileşmeyen yaralar ve ishal gibi belirtilerle karakterize, ginepiglerin en önemli hastalıklarından birisidir. Ölümle sonuçlanabileceğinden bu belirtilerden birisi dahi görülse mutlaka veteriner hekimine ulaşılmalı ve diyette C vitamini eksik olmamalıdır.

Solunum Sistemi Hastalıkları: Hapşırma, gözlerde kızarıklık, sulanma, solunum güçlüğü belirtileri ile farkedebilirsiniz. Üst yolunum yolu enfeksiyonlarında tedaviye çabuk cevap verseler de enfeksiyon akciğerlere ilerlemişse durum ciddidir, oksijen desteklerini de içeren komplike bir tedaviye alınması gerekecektir. Bu hastalıklar genellikle bakteri ya da virüslerden kaynaklanmaktadır. Sevimli dostumuz bu bakteri ve virüslerin hasta olmadan yıllarca taşıyıcılığını yapabilmektedir. Ancak strese girdiklerinde ya da yetersiz beslenme sonucu bağışıklık sistemleri zayıfladığında hastalık şekillenebilmektedir. Ayrıca bu etkenleri hasta gine-pigler ya da diğer hayvanlarla temas ettiklerinde de alabilmektedirler.

Sindirim Sistemi Hastalıkları: Beslenme hataları, bakteri, virüs ve parazitlere bağlı olarak ishal görülebilmektedir. İshal olan dostumuzda kilo kaybı, halsizlik, iştahsızlık da şekillendi ise durum çok ciddidir. Bu dönemde veteriner hekiminin önereceği ilaçların yanında kuru otu arttırmak, saman vermek, probiyotiklerle desteklemek önemlidir.




Deri-Tüy Hastalıkları: Parazit ve akarlara bağlı olarak aşırı kaşınma, tüylerde dökülme, kepeklenmeler hatta yaralarla karakterize deri-tüy problemleri de sık karşılaşılan rahatsızlıklarındandır. C vitamini takviyesi, düzenli kafes temizliği veteriner hekiminin uygulayacağı tedavi ve düzenli kontroller ile bu sorundan kurtulabilirler.

Alopesi; genetik problemler, yetersiz beslenme, yaralanma, geçimsizlik (birbirlerinin tüylerini yolma) sonucu vücutlarında tüysüz alanlar görebilirsiniz. Ayrı kafeslere koymak, stres kaynaklarını ortadan kaldırmak ve saplı saman vermek faydalı olabilir.

    










Pododermatit;
kötü bakım koşulları, aşırı deterjan kullanımı, kesikler, obezite sonucu ayak tabanlarında bakteriyel enfeksiyonlara bağlı iltihaplı yaralar görülebilir. Tedavi edilmediğinde iç organları da etkileyecek boyuta ulaşacaktır. Bakım koşullarını acilen düzeltmeli, yumuşak yataklı düz taban kafes kullanmalı ve veteriner hekimine ulaştırmalısınız.



Diş ve Diş Eti Hastalıkları: Çok sık karşılaşılan sorunlardandır. Sürekli uzayan dişler çiğneme sorunlarına ve diş eti hastalıklarına neden olmaktadır. İştahsızlık, yemleri dökerek yeme, salya akıntısı, çene altında ıslaklık diş hastalıklarında görülebilecek belirtilerdir. Dişlerin uzamasını kontrol altında tutmak için kuru ot verilmesi önemlidir. Diş hastalıklarında da veteriner hekiminin muayene etmesi, gerekirse uzayan dişleri kesmesi ya da törpülemesi gerekecektir.

 

Önemli: Bir veteriner hekimin yönlendirmesi olmadan gine-pig üzerinde antibiyotik veya antibiyotik içeren ürünler kullanmayınız. Antibiyotikli merhemler ve genel antibiyotiklerin çoğu gine-pigler için zehirleyici etkiye sahiptir.

 

Yararlanılan kaynaklar;
1. https://www.merckvetmanual.com/
2. https://guineapigturkiye.com/