• https://www.facebook.com/gizmovet/?ref=pages_you_manage
  • https://www.instagram.com/?hl=tr


    

Kaplumbağa Nedir?

Sert, kemiksi bir kabuk içinde yaşayan, baş, kuyruk ve dört ayağını kabuk dışına uzatarak ağır hareket eden bir omurgalı sürüngendir. Suda (deniz ve tatlı su) ve karada yaşayan türleri vardır.

Oldukça dayanıklı (sıcak, soğuk, açlık gibi) ve uzun ömürlüdürler. Yaşadıkları iklim kuşağına bağlı olarak kış uykusuna yatabilen (deniz kaplumbağaları hariç, sıcak denizlere göç ederler) hayvanlardır.

Dişleri yoktur ancak diş görevi yapan sert yapılı çeneye sahiptirler. Göz ve kulakları iyi gelişmiştir. Ancak sesleri çok iyi duyamazlar, toprak ve suyun titreşimini çok iyi algılarlar.


Üremeleri yumurtlama şeklinde olmaktadır. Hepsi (kara, deniz, tatlı su) yumurtalarını toprağa bırakırlar ve üzerini örterler. Yumurtaların olgunlaşması 2-3 ay sürer ve erginlere benzer yavrular çıkar.









   











Cinsiyet ayrımı; dişilerde kloka kuyruk bitimindedir, erkeklerde kuyruk kökünden biraz uzaktadır. Erkeklerin kuyrukları daha uzun ve kalındır. Ayrıca erkeklerde karın altı kabuğu iç bükeydir ve ön bacaklarda tırnaklardan bir tanesi daha uzundur.

Yaşlarının belirlenmesinde pratik olarak; bir el ayasının ¼’ü kadar olan kaplumbağa 3 yaş kabul edilir. Her 3 yılda bir ¼  el ayası büyüklüğünde gelişme gösterirler. Profesyonel olarak dış kabuklarındaki plakların durumu ve sayısı ile de yaş tayini yapılabilmektedir.



Karada yaşayanlar otçul, tatlı sularda yaşayanlar hem etçil hem otçul, denizde yaşayanların ise bir kısmı otçul, bir kısmı ise etçildir. Bilinen yaklaşık 250 türleri vardır.

Kara Kaplumbağası     

Evde besleyebilirsiniz ancak ürkek olduklarını ve insana çok alışmadıklarını bilmelisiniz.

Türlerine bağlı olarak 40-200 yıl arası yaşasalar da ev ortamında onlara uygun yaşam alanı ile temel ihtiyaçları karşılanmazsa ömürleri daha kısa olacaktır.

Evde bakmak için ona özel bir teraryum almalısınız. Yaşam alanının geniş olması onun için faydalı olacaktır. Kara kaplumbağalarının da suya ihtiyacı vardır; teraryumun bir kısmında temiz su bulundurmalısınız. Ayrıca teraryumun yerini ve teraryum iç düzenini sürekli değiştirmemelisiniz.

    










Yaşam alanları için ideal sıcaklık 27-28  ͦC’dir, soğukkanlı canlı oldukları için 25  ͦC’nin altındaki sıcaklıklarda hareketleri yavaşlar, iştahları azalır. Bunu önlemek için onlara özel ısıtıcı lambalardan kullanmalısınız.

Bebeklik döneminde kış uykusuna yatmasına izin vermemelisiniz ancak yetişkin bir kara kaplumbağasının yaşam rutini için kış uykusuna geçmesini sağlamalısınız. Ekim ve mart ayları arasında teraryumun ısısını ve ışığını azaltarak onun kış uykusuna geçişine yardımcı olabilirsiniz. Kış uykusu için akvaryumunu serin ve karanlık bir yere koymanız önerilir. Kış uykusundan uyandırmada 22  ͦC’lik oda ısısına almak yeterli olacaktır.


Beslenmeleri için hazır yemler ile sebze ve meyveler (roka, marul, havuç, maydanoz gibi) verebilirsiniz. Veteriner hekiminin önerdiği vitamin-mineral katkıları da verebilirsiniz.

Tatlı Su Kaplumbağası   

Kara kaplumbağalarından farklı olarak parmakları arasında yarım perde şekillenmiştir. Çoğunlukla evlerde tatlı su kaplumbağaları beslenmektedir.

Doğal ortamlarında ortalama 30-40 yıl (70-80 yıl yaşayan türler mevcut) yaşayabilen bu canlıların ev ortamlarında ömürleri oldukça kısalmaktadır.

Onlara özel bir akvaryum içinde bakabilirsiniz. Akvaryum içerisine koyacağınız bir kaya onların su dışına çıkmak istediklerinde kullanabilmeleri için faydalı olacaktır. İdeal su sıcaklığı ortalama 25-26  ͦC olmalıdır. Bunu sağlamak için akvaryum içerisine bir su ısıtıcı ve termometre yerleştirmelisiniz.



Kış aylarında minimum yarım saat, yaz aylarında 5-10 dakika aralıklarla günlük 1 saat güneş almalarını sağlamalısınız. Bu sırada sularının çok ısınmamasına dikkat etmelisiniz. Güneş ihtiyaçlarını ultraviyole lamba ile de karşılayabilirsiniz.

Çok küçük kaplumbağaların kış uykusuna yatırılması önerilmemektedir. Su sıcaklığını takip ederek kış uykusuna geçişi önleyebilirsiniz. Yetişkin olanlar için (6-7 yaş ve üstü) su sıcaklığını kademeli olarak azaltmak, ışığı azaltmak kış uykusuna geçişi kolaylaştıracaktır. Kış uykusundan çıkış da ise birden bire sıcak suya koymamalısınız. Su ısıtıcısı ile kademeli geçiş yapmanız gerekmektedir. Sıcak su eklemek ya da birden bire ideal sıcaklığı sağlamak soğuk-sıcak farkı nedeniyle şoka sokacaktır.


Beslenmelerinde hazır yemler, sebze-meyve ve onlara uygun protein kaynağı (çok az haşlanmış kıyma, balık, tavuk eti ya da yumurta) verebilirsiniz. Protein kaynaklarını akvaryum dışında ya da suyu kirletmeyecekleri bir alanda vermenizi öneririz.

Hastalıkları:

İshal: Bakteri ya da paraziter problemlere bağlı olarak sıklıkla görülmektedir. Dışkı analizi yapılarak etkene yönelik tedavi uygulanır.

Kabızlık: Kuru gıdalar, tek yönlü besleme, parazitlere bağlı olabildiği gibi kış uykusu sonrası da görülebilmektedir. 30  ͦC’lik su banyosu yaptırılarak bağırsak peristaltiği başlatılabilir ve dışkılaması sağlanabilir. Su banyosundan sonra dışkılama yapamıyorsa sebebin bulunması için mutlaka bir veteriner hekim tarafından muayene edilmelidir.

Bağırsak çıkması: Kabızlık sonrası ya da yabancı cisimlere bağlı olarak bağırsak kloakadan dışarıya çıkar. Veteriner hekim müdahalesi gereklidir.

Göz kapaklarında şişme-kapanma: Genellikle su kaplumbağalarında suyun temizliğine dikkat edilmemesi sonucu ya da A vitamininden eksik beslenme sonucu görülmektedir. Suyun düzenli temizlenmesi, gerekirse antiseptik solüsyonlar eklenmesi, diyetine A vitamini eklenmesi  (ihtiyaç halinde, fazlası da zararlıdır) ile tedavi edilmektedir.

    








Böbrek yetmezliği:
Hatalı bakım ve besleme koşulları sonucu karşılaşılabilmektedir. Boyun ve ön kol bölgelerinde şişme (ödem) ile karakterizedir. Mutlaka bir veteriner hekim tarafından muayenesi ve müdahalesi yapılmalıdır. İlerlemiş durumlarda tedavisi imkânsızdır.

Kabuk yumuşaması-kalınlaşması: Kış uykusu sonrası ya da tek yönlü beslenme sonucu karşılaşılmaktadır. D vitamini, kalsiyum, fosfor ve ultraviyole ışık eksikliği sonucu görülmektedir.

Kabuk üzerinde beyaz kalınlaşmalar da görülebilmektedir. Kötü bakım koşulları nedeniyle mantar ya da miks enfeksiyonlar söz konusudur.

Parakeratoz: Yetersiz beslenme, A ve D vitamini eksikliği sonucu görülür. Deride kırmızı ve sarı lekeli alanlar ile karakterizedir. Veteriner hekim müdahalesi gerektirir.

Kabuklarda kırılmalar: Sert zemine düşme, başka hayvanın saldırısına uğrama gibi sebeplerle kabuk bütünlüğü bozulabilir. Kabuk direk iç organlarla bağlantılı olduğu için bu tip durumlar hayati risk taşımaktadır. Temiz bir bezle sarılıp, sarsmadan veteriner hekime ulaştırılması gerekir.


Kara kaplumbağalarında kene sık karşılaşılan paraziter bir problemdir. Kenenin başı içeride kalmayacak şekilde çıkarılması gerekmektedir.

Salmonella: Kaplumbağalar salmonella taşıyıcısıdırlar. Kötü bakım koşullarında bu bakteri ile hastalanabilirler ve insanlara bulaştırabilirler. Bakteriyel hastalıklarında çocukların hasta hayvanla temasından kaçınılmalıdır.


Yararlanılan Kaynak: Uğurlu, S. (2013). Egzotik Evcil Hayvanlar. Nobel Tıp Kitabevleri