• https://www.facebook.com/gizmovet/?ref=pages_you_manage
  • https://www.instagram.com/?hl=tr




TAVŞAN

Arka bacakları ön bacaklarından daha uzun, kuyrukları kısa, kulak ve bıyıkları uzun, gözleri iri, otçul ve kemirgen, memeli bir hayvandır. Yabani ve evcil türleri vardır.

Vahşi doğada büyük gruplar halinde yaşadıkları için yalnız yaşamaya uygun değillerdir. Birkaç tavşana aynı anda bakmak onların daha mutlu bireyler olmasını sağlayacaktır. Üremelerini önlemek ve sayıyı korumak adına kısırlaştırılmaları (dişileri rahim kanseri riskine karşı da korur) tercih edilmelidir.

Tavşanlar doğada av olan hayvanlardır ve yapı olarak tedirgin, utangaç canlılardır. Etraflarında bir tehlike olup olmadığını anlamak için sürekli burun hareketleri ile etrafı koklarlar ve her an kaçmaya hazırdırlar. Evde bakmak istiyorsak onunla sakin bir ses tonu ile konuşmalı, bulunduğu ortamda çevreyi tanımasını ve onun bize yaklaşmasını beklemeliyiz.

Küçük çocuklar için evcil bir hayvan düşünüyorsak tavşan doğru bir seçim olmayacaktır. Çünkü çocuklar heyecanlı mizaçları ile ani sesler çıkarabilmekte ve ani hareketler yapabilmektedirler. Bu durum tavşan için uygun değildir. Her an kendisini tehdit altında hisseder, mutsuz olur ve strese girerek hastalanır. Ayrıca çocukların onları sıkı tutma çabası ve onların ani hareketleri istenmeyen kazalara (kırık, fıtık, iç organ hasarı vb) sebep olacaktır.

Bu bölümde evcil tavşanlarla ilgili bilgiler verilmektedir.



                      









Yavruluk Dönemi:
Tavşan yavruları tüysüz ve göz kapakları kapalı olarak doğarlar. Doğar doğmaz annenin memesini bulma ve emme eğilimi gösterirler. Üçüncü günden sonra tüylenmeye başlayan yavrularda gözler, 10. günden itibaren açılmaya başlar. Anne sütü ile beslenen yavrular, 6 haftalık oluncaya kadar emmeye devam ederler. 3 haftalıktan itibaren annenin yiyeceklerinden tatmaya başlasalar da süt emme işlemi devam etmektedir.

Yavrular 3 aylık oluncaya kadar bir arada tutulabilirler ancak sonrasında ayrılmaları gerekir.





Yetişkinlik Dönemi: Dişi tavşanlar 4,5-5 aylıkken, erkek tavşanlar ise 5-6 aylıkken ergenlik dönemine girerler. Yetişkinlik dönemi bir tavşan için 9 aylık ile 5 yaş arası dönemdir.




Yaşlılık Dönemi: Beş yaşın üzerinde tavşanlar yaşlılık dönemine girmiştir.



             








Üreme Dönemi

Çiftleşme yaşı dişilerde 5-7 ay, erkeklerde 8-10 aylık oldukları zamanlardır. Üreme özellikle ilkbahar aylarında görülmektedir ancak yaşam koşullarına bağlı olarak sık kızgınlığa gelebilirler ve senede 4-5 kez doğum yapabilirler.

Ortalama gebelik süresi 30-32 gündür. Bir batında yavru sayısı ortalama 6-9 arasıdır. Doğum sonrası anne ve bebekler çok rahatsız edilmemelidir. Hatta bebekler 1 aylık oluncaya kadar elde oynanmamalıdır.

Gebe tavşanlarda iştah artar, karında büyüme görülür, daha sakin davranmaya başlarlar. Doğuma yakın göğüs ve karın altı tüylerini yolarak yavruları için yuva hazırlarlar.

Tavşanlarda regl kanaması görülmez. İdrar renkleri aldıkları gıdaya da bağlı olarak sarı, turuncu ya da kırmızı olabilmektedir. Kırmızı idrar genellikle regl kanaması gibi algılansa da tavşanlar adet görmezler.




Beslenme
Hazır pelet yemler, taze yonca, taze ot, meyve ve sebzeler verilebilir. Farklı gıdalara geçişler azar azar alıştırılarak yapılmalıdır. Öğünlerde kuru ot ve saman mutlaka olmalıdır. 3 aylıktan küçük yavrulara sebze verilmemesi gerekir.

Sebze olarak marul, yeşil fasulye, enginar, karnabahar, brüksel lahanası verilebilir. Havuç ve salatalık 2-3 günde bir verilmelidir. Ayrıca tavşan kafesleri içerisine mineral ihtiyaçlarını karşılamaları için tuz taşı koyulması gerekir.


                 









Sebzelerle su ihtiyaçlarını karşıladıkları düşünülür ancak bu yanlıştır. Günlük minimum 200-300 ml suya ihtiyaçları vardır. Suları her gün tazelenmeli ve temiz içme suyu verilmelidir.

Tavşanlar 2 çeşit dışkı yaparlar. Aslında biri dışkı diğeri ise protein, vitamin içeren sindirime yardımcı bağırsak ürünüdür. Dışkısını yiyor diye şaşırabilirsiniz ancak aslında o günlük protein ve vitamin ihtiyacını karşılıyordur. Buna engel olursanız tavşanınızın beslenmesi eksik kalır ve hastalanır.



Kaç Yıl Yaşarlar?

Doğal ortamlarında 8-12 yıl arası yaşarlar. Ev ortamında, kafeste bakılanlar ortalama 4-5 yıl ömür sürecine sahiptirler.

Banyo İhtiyacı

Tavşanlar banyo yapmaktan hoşlanmazlar ve strese girerler bu nedenle yıkanmaması önerilmektedir. Temiz bir bez, ılık su ile ıslatılarak tavşanlar silinebilir. Banyo yaptırılmışlarsa tüyleri sıcak değil, ılık hava ile kurutulmalıdır.




Tüy Bakımı

Düzenli olarak taranmaları gerekmektedir. Mümkünse günlük fırçalanmalı, mümkün değilse kısa tüylüler hafta bir-iki, uzun tüylüler 3-4 kez mutlaka fırçalanmalıdır.

Düzenli fırçalama ile hem tüy bakımı yapılır, keçeleşmeler önlenir hem de yuttukları tüy miktarı azaltılır.

Kulak-Diş-Tırnak Bakımı
Kulaklar enfeksiyona karşı takip edilmeli, haftada bir kulak solüsyonları ve bir parça pamuk ile fazla içeri girilmeden silinmelidir. Kulak içlerinde kızarıklık, akıntı, kahverengi kir varsa mutlaka bir veteriner hekime muayene ettirilmelidir.

Dişleri sürekli uzamaktadır. Tahta ya da ağaç dalları verilerek kemirmeleri ve dişlerini belirli bir uzunlukta tutmaları sağlanmalıdır. Diş kontrolü 6 ayda bir yapılmalı, yeterince törpülenmemiş ve uzamış dişler profesyonel bir kişi tarafından kesilmelidir.

Uzayan tırnakların düzenli aralıklarla (2-3 ayda bir) kesilmesi gerekir. Kendilerinin törpüleyebilmesi için kafes içerisine tahta platform yerleştirilmesi faydalı olacaktır.

Nasıl Tutulmalılar?

Tavşanlar bir elle enseden diğer el ile bacaklardan kavranarak tutulmalıdır. Bel kemiği ve ayaklarda kırılma riski vardır, tutarken dikkatli ve nazik olunmalıdır. Arka ayakları yere basan tavşan kendisini emniyette hisseder ve ani hareketler yapmaz. Kucakta ani hareketler yaptığında başı hafif aşağıya dönük olarak omurgasını zorlamaması sağlanmalıdır.

Yaşam Alanı Nasıl Olmalı?

Tavşanlar için ideal çevre ısısı 15-18  ͦC’dir. Ortam sıcaklığı 10  ͦC’nin altına indiğinde ya da 30  ͦC’nin üzerine çıktığında sağlık sorunları başlar. En iyi yaşama alanı ise rahatça koşabilecekleri, çitle çevrilmiş, geniş bir toprak alandır.



Günümüz koşularında onlara bahçe ortamı sunamıyorsak onlar için özel üretilmiş kafesler kullanabiliriz. Kafes rahat hareket edebileceği, oyun ve dinlenme aktivitelerini rahat gerçekleştirebileceği, içerisine yemlik ve suluk koyulabilecek, onlardan uzak bir köşesinde de tuvaletini yapabileceği boyutta olmalıdır. Kafes yüksekliği ise tavşanınız ayağa kalktığında kulakları tavana değmeyecek şekilde olmalıdır.

Mümkünse kafes zemini ızgara telli olmalıdır. Düz bir zemini olan kafes aldı iseniz mutlaka altlık (saman vb)kullanmalısınız.

                                   












Kafes içi temizliği yapıldığında eşyaların yerinin değiştirilmemesi önemlidir. Tavşanlar alıştıkları ortamın değiştirilmesinden hoşlanmazlar, mutsuz olurlar.

Tavşanınıza büyük bir kafes de alsanız günlük olarak 3-4 saat egzersize ihtiyaçları vardır. Mutlaka kafes dışına çıkarmalı ve hareket edebileceği bir alanda gezmesine ve oynamasına izin vermelisiniz.

                          










Tavşana Tuvalet Eğitimi Verilebilir mi?

Tavşanlar alışkanlıkları olan, temiz hayvanlardır. Tuvalet olarak hangi köşeyi kullanmayı tercih ettiğini gözlemleyerek tespit edebilir ve o yere tavşanın rahatça kullanabileceği, gerekli büyüklükte bir tuvalet kabı yerleştirebilirsiniz. Ayrıca evin içinde bir köşeye koyacağınız tuvalet kabı içerisine daha önce yaptığı dışkıları ve idrarını yaptığı saman parçalarını yerleştirerek de öğretebilirsiniz.



Tavşanlarda Sosyalleştirme

Tavşanlar alanlarını sahiplenirler, bu nedenle tanıştırma aşamasında birbirlerine zarar vermemeleri için ikisine de yabancı olan bir ortamda buluşturulmaları uygundur. Ayrıca korkacakları ani hareketlerden ve yüksek seslerden de kaçınmak gerekir. Birbirlerine yaklaşıyorlar ve sakinlerse sorun yok anlaşacaklar demektir. Ancak kavga ederlerse üzerlerine su serperek ayırabilirsiniz. Kavga eden bireyler tekrar bir araya getirilmemelidirler.

Sık Karşılaşılan Sağlık Sorunları

      

Deri problemleri: Tavşanlarda pire ve uyuza bağlı deri problemleri ile sık karşılaşılmaktadır. Kulakları ve deriyi saran uyuz hastalığında kahverengi kabuklar ve yaralar, tüylerde dökülmeler, deride kalınlaşmalar görülmektedir. Tavşan uyuzu ona özeldir ve insanlara bulaşmaz.

Pireler de tavşanlar için sorun olan parazitlerdir. Hem uyuz hem de pirelere karşı veteriner hekiminizin önereceği aralıklarla düzenli ilaç kullanımı etkili olacaktır.

Tavşanlarda özellikle de ayaklarda mantar hastalığı görülmektedir. Ayak tüylerinde renk değişimleri, kabuklanmalar, sürekli kaşınıp yalanması mantar hastalığını akla getirmelidir.  Bu belirtiler egzama ve bakteriyel deri hastalıkları ile de karışabildiğinden veteriner hekiminiz deri kazıntısı alarak teşhise gidecektir.

       

Diş Hastalıkları: İştahsızlık, gıdaların ağzından dökülmesi, salya artışı ve ağız kenarından akması, çenede ıslaklık, sürekli diş gıcırdatma, gözlerde şişlik ve akıntı diş hastalıklarında görülebilecek belirtilerdir.

Solunum Yolu Hastalıkları: Ateş, gözlerde ve burunda akıntı ile kendisini gösterebilir. Vakit kaybedilmeden muayene edilmelidir.

Oda spreyleri, parfümler, kokulu altlık kullanımı, sigara dumanı, kafesin düzenli temizlenmemesi solunum yolu hastalıklarına neden olmaktadır.

Isı çarpması da tavşanlarda solunum güçlüklerine ve bitkinliğe yol açmaktadır. O nedenle tavşanları ani ısı değişimlerine maruz bırakmamak gerekir. Vücut ısısı yüksek ve solunum güçlüğü varsa ıslak bir havlu ile sararak veteriner hekiminize ulaşmalısınız.

Sindirim Sistemi Hastalıkları: İshal tavşanlarda çok tehlikelidir. Vakit kaybedilmeden muayene edilmelidir. Yanlış beslenme, bakteriler, parazitler, virüsler ve hijyene dikkat edilmemesi ishale sebep olabilmektedir.

Tüy yumaklarına bağlı tıkanıklıklar da tavşanlar da sıklıkla karşılaşılmaktadır. Tüylerin düzenli taranmaması ama özellikle de lif oranı düşük besinlerle besleme sonucu yutulan tüyler sindirim sisteminde tıkanıklıklara yol açabilir. Diyetlerinde kuru ot, saman ve taze yeşillik eksik olmamalıdır.

Tavşanlarda Aşı
Tavşanlarda viral hastalıklar ciddidir ve ölümcül olmaktadır. Bu nedenle aşılama önemlidir. Ülkemizde tavşanlara senede bir kuduz aşısı önerilmektedir (diğer ciddi viral hastalıkları ülkemizde görülmediğinden aşı programlarına alınmamıştır). 

Hekiminiz sizin ve tavşanınızın yaşam koşullarını değerlendirerek kuduz aşısını yapmamayı tercih edebilir.

 

Veteriner Hekim Bilgi:

Doğal ve sentetik penisilinler tavşanlar için zehirleyici olduklarından kullanılmamaları gerekir.

Tavşanların narkoz uygulanmadan önce aç-susuz bırakılmasına gerek yoktur, hatta aç olmamaları daha iyi bir durumdur.

 

Yararlanılan Kaynak: http://www.veterinerbilgi.com/tavsanlar-hakkinda-hersey/