• https://www.facebook.com/gizmovet/?ref=pages_you_manage
  • https://www.instagram.com/?hl=tr

Kuş Hastalıkları    16.09.2020

Kuş Hastalıkları                                                      

Kuş hastalıkları hafife alınmamalıdır, kuşlar belirti vermeye başladığında hastalıkları ilerlemiş demektir, bu nedenle en ufak farklılarda bile zaman kaybedilmeden bir veteriner hekime muayene ettirilmelidirler.

Beslenme Hastalıkları

Kuşlarda görülen hastalıkların büyük bölümü hatalı beslenme sonucudur.

Yetersiz beslenme tüy kalitesinin bozulmasına, tüylerin aşırı dökülmesine, renk değişimlerine (mat görünüm), deride renk ve yapı bozulmalarına sebep olur. Böyle bir durum fark edildiğinde beslenme şeklinin değiştirilmesi, veteriner hekiminizin önereceği desteklerin kullanılması önemlidir. Aksi halde yetersiz beslenmenin deri-tüyü etkilemesinden sonraki aşama sistemik hastalıkların karşımıza çıkması demektir.

Yetersiz beslenme yanında bir vitamin ya da mineralin fazla oranda verilmesi de ciddi problemlere yol açar. Örneğin A vitamini yetersizliğinde deride bozulmalar, tüylerde renk değişimi, gözlerde yapışkan akıntı ve göz kapaklarının kapanması gözlenirken fazlalığında zehirlenme, solunum sistemi hastalıkları ve diğer vitaminlerin yetersizliğine yol açması söz konusudur.


Viral Hastalıklar                                                

Bağışıklık sistemi güçlü olan ve iyi beslenen kuşların viral hastalıklara yakalanma olasılığı düşüktür. Hasta olan kuşlar diğerlerinden ayrılmalı, temizlikleri ve tedavileri ihmal edilmemelidir. Tüm kuş türleri viral enfeksiyonlara farklı tepki gösterirler. Yaygın olarak görülen viruslar ve genel belirtileri;

*Gaga ve Tüy Hastalığı Virusu: Genç yavrularda nedeni açıklanamayan ölümler, tüy kaybı, durgunluk, ishal, gagada deformasyon.

*Herpesvirus Enfeksiyonları: Papağanlara özel Pacheco adı verilen hastalığa sebep olurlar. Virusun farklı suşları diğer kuşlarda hastalığa neden olmaktadır. Pacheco hastalığına yakalanan papağanlarda titreme, durgunluk, iştahsızlık, yeşil-bronz renkte sıvı dışkılama ve ani ölümler görülmektedir.

*Çiçek Hastalığı Virusu: Göz çevresi ve ağız içinde yaralar, küçük tümöral oluşumlar, sinirsel belirtiler görülür. Papağanlarda aşılama her zaman söz konusu değildir. Ancak kanarya, güvercin, hindi ve tavuklara çiçek aşısı uygulanmaktadır.

*Polymavirus Hastalığı: Daha çok yavru ve genç kuşlarda görülür. Ani ölüm, karında şişkinlik, tüylerde anomaliler, boyun bölgelerinde kıvrılma sık karşılaşılan belirtileridir.  

*Papillomavirus Enfeksiyonu: Ağız ve kloakada tümöral oluşumlar görülür.

*Paramyxovirus Enfeksiyonu: Durgunluk, iştahsızlık, titreme, boynun geriye ya da yana kıvrılması gibi belirtilere sahiptir.

*Avian Borna Virus Enfeksiyonu: Sık sık kusma, kusmuk ve dışkıda sindirilmemiş besinler, zayıflık ve ölümle karakterizedir.

*Avian Influenza Virus Enfeksiyonu: Hırıltılı solunum, burun akıntısı, kafada şişme, halsizlik, iştahsızlık, ishal, boynun arkaya ya da yana kıvrılması görülür.

Bakteriyel Hastalıklar                                        

Bakteriler çoğunlukla kuşun hastalığını şiddetlendiren ikinci ajanlardır. Bunun yanında direk hastalığa yol açan spesifik bakteriler de söz konusudur. Bakteriler ağız, hava ya da yara yolu ile vücutlarına girer ve çok ciddi hastalıklara yol açarlar.

Salmonella, Staphylococ, E. Coli, Pasteurella türleri, Klostridium türleri, Chlamydophilia kanatlılarda ciddi enfeksiyonlara yol açabilirler. Hastalanan hayvanlarda halsizlik, iştahsızlık, kafesin bir köşesinde hareketsiz durma, tüylerde kabarma, solunum sıkıntısı, ishal, gözlerde ve burunda akıntı, göz çevresinde şişme, hava keselerinde şişlik görülmektedir.

Ayrıca özellikle papağanlarda, az oranda da diğer kuşlarda mikobakteriye bağlı tüberküloz hastalığı görülebilmektedir. Kuşta halsizlik, yemek yemesine rağmen zayıflama, topallık, ishal, gözlerde enfeksiyon, bazı olgularda deride sarı düğümcükler görülür.


Paraziter Hastalıklar                                          

Çok sayıda kuşun bir arada olduğu ortamlarda ve altlıkların iyi temizlenmediği durumlarda görülen paraziter enfeksiyonlar söz konusu olduğunda kusma, ishal, zayıflık, gaga kenarlarında ıslaklık, hırıltılı solunum görülen belirtiler arasındadır.

Uyuz hastalığında yüzde kaşıntı ve pullanma, tüylerde dökülme, özellikle gaga ve çevresinde üremeler, lezyonlar, gagada şekil değişikliği söz konusudur.

Kuş bitleri de kaşıntıya ve tüy dökümüne sebeptir. Kuşlarda görülen kırmızı bitler ya da kuzey kanatlı bitleri müdahale edilmediği takdirde hayvanın genel durumunun bozulmasına yol açarlar.


Tüy Yolma                                                                  

Tüy yolma ve çiğneme medikal ya da sosyal kaynaklı olabilir. Özellikle papağanlarda görülen bu davranış için öncelikle medikal sebepler değerlendirilmeli ve elenmelidir. Alerji, beslenme yetersizlikleri, parazitler, ağrı, hipotroidizm, hipokalsemi, yangısal hastalıklar, zehirlenmeler, bakteriyel ya da fungal problemler tüy yolmaya sebep olabilen hastalıklardır.

Davranış bozukluğu olarak da tüy yolma görülebilmektedir. Yaşam koşullarının türe uygun olmaması (kafes boyutu, şekli, ışıklandırma vb), uygun olmayan kanat kesimleri (kanat kesimini kesinlikle önermiyoruz), ilgisizlik, üreme isteği sonucu tüy yolma ve çiğneme söz konusudur.


TEDAVİ                                                                 

Yazımızda da gördüğünüz üzere birçok hastalığın belirtileri ortaktır. Kuşlar bünye olarak güçlü hayvanlardır. Ancak hastalıkları ilerlediğinde belirti vermeye başladıkları için onları hassas kabul ederiz ve en ufak farklılıklarında veteriner hekiminize götürmenizi öneririz. Muayeneye gidecek kuş mümkünse kendi kafesi ile götürülmeli. Altlık temizlenmemiş olmalı ve kafesin üzerine bir örtü örtülmeli.

Veteriner hekimler eğitimleri ve tecrübeleri doğrultusunda bazı durumlarda hastalıkları birbirinden ayıracak ve tedaviye başlayacaktır. Buna karşın bazı hastalıkların kesin teşhisi için kan, doku, tüy ya da dışkı örneği almak gerekebilir.

Tedavide seçilen ilaçlar lokal (damla, krem, sprey gibi), enjeksiyon, suyuna ya da yemine karıştırma şeklinde uygulanabilir.

Tedavinin aksatılmaması, ilaçların önerildiği şekilde ve sürede kullanımı, kafes ve kafes içi malzemelerin hijyeni, hekiminizin önereceği ışık ve ısının sağlanması ve ilgi önemlidir.



Yararlanılan Kaynak: Özsoy, S. (2012): Papağangil ve Ötücü Kafes Kuşu Hastalıkları. Nobel Tıp Kitabevleri Ltd. Şti.