Kedi Nanesi (Catnip)

Catnip, bilimsel adı Nepeta cataria olan bir nane türüdür. Bitkinin içeriğinde bulunan nepetalakton isimli kimyasal kedi feromonlarını taklit ederek kedileri cezbetmektedir. Nepetalakton gerek vahşi gerekse evcil kedilerde burun boşluğundaki reseptörlere bağlanarak beynin duygu ve davranışları etkileyen merkezlerini harekete geçirmektedir. Kedi nanesine verilen tepki kalıtsaldır. Kediniz catnip ile ilgilenmiyorsa bu bitkiye ve kimyasala duyarlılığı yoktur.

Catnip kedilerde stresi azaltır. Bu nedenle yeni bir ortama, oyuncağa, yuvaya alışması için kullanılabilmektedir. Zehirli değildir, kediler için güvenli bitkidir ancak miktar sınırlaması yapılmazsa nadir de olsa kusma ve ishalle karşılaşılabilmektedir.

Kedinizin yerlerde yuvarlandığını, yüzünü ve kafasını bitkinin olduğu yerlere sürdüğünü ve hatta yemeye çalıştığını görebilirsiniz. Bazı kedilerde ise salya artışı, aşırı heyecanlanma ve etrafta koşturma görülebilmektedir. Bu durum yaklaşık 10-15 dakika sürecektir. Sonrasında kediniz bu yoğun ilgiyi bırakacaktır ancak daha sakin ve mutlu olacaktır. Bu nedenle yattığı yerlere ve tırmalama tahtalarına bir tutam kedi nanesi serpiştirebilirsiniz.

Kedi nanesine tepki vermeyen dostunuza kedi otu verebilirsiniz. Anlaşıldığı üzere kedi nanesi (catnip) ve kedi otu (valerian root) birbirinden farklı bitkilerdir. Kedilerde her ikisi de güvenlidir ve benzer etkilere sahiptirler. Kediler için bir şey fark etmese de biz insanlar için önemlidir; çünkü kedi nanesi kokusuzken, kedi otunun kokusu çok ağırdır. Yine de az miktarlarda serpiştirerek kullandığınızda koku rahatsız edici boyutta olmayacaktır.

Kedi nanesi hasta kedilerde güvenli midir? Davranış problemlerinin tedavisinde sıklıkla tercih edilen bitkinin, akciğer, kalp, böbrek ve tansiyon sorunu olan ya da diabetik kedilerde kullanımında bir sakınca görülmezken, epilepsi ya da nöbet söz konusu olduğunda hekim önerisi olmadan kullanılmaması gerekmektedir. Çünkü her kedi aynı tepkileri vermeyebilir ve merkezi sinir sistemine etkiyen bir bitkinin, sinir sistemi rahatsızlıklarında kullanımında dikkatli olunmalıdır. Çalışmalarda anestezi söz konusu ise bitkinin olumsuz bir etkisinin olmadığı bildirilirken, tiroid hastası (hipertiroidili) kedilerde dikkatle kullanılması ya da kullanılmaması gerektiği belirtilmiştir. Ayrıca hamile kedilerde de doğumu teşvik edebileceği konusunda endişeler söz konusudur. Henüz yeterince çalışma yapılmayan bitkinin bağımlılık yapıcı etkisi yoktur.

Kısacası bitki de olsa metabolizması bizden ve birbirlerinden farklı çalışan kedilerimizle ilgili her konuda veteriner hekiminizden destek almanız onun sağlığı açısından önemlidir.